Onderwerp van de certificatie
Gerecycleerde granulaten zijn hoofdzakelijk afkomstig van het voorafzeven, breken en zeven van bouw- en slooppuin dat vrijkomt bij de afbraak van een gebouw of de opbraak van een weg. Dit puin wordt ofwel ter plekke gerecycleerd met een mobiele installatie, ofwel naar een vaste locatie vervoerd waar het verwerkt wordt door een breekinstallatie. Zowel deze vaste sites als de mobiele installaties worden gecertificeerd door COPRO.
Na behandeling van het te breken puin worden al dan niet de betreffende certificaten uitgereikt die waarborgen dat het betreffende granulaat voldoet aan alle bouwtechnische en milieuhygiënische kwaliteitseisen conform de geldende wetgeving. De afvalstof wordt via de COPRO-keuring omgezet naar een secundaire grondstof.
Het COPRO-certificaat
Het COPRO-certificaat omvat alles wat met het milieu te maken heeft. Zo wordt gekeken naar de eventuele aanwezigheid van asbest, zware metalen of minerale oliën, de teerhoudendheid van asfalt, de fysische verontreiniging, … De vereisten hieromtrent staan uitgeschreven in het VLAREMA (Vlaams Reglement voor het duurzaam beheer van Materiaalkringlopen en Afvalstoffen), dat wordt beheerd door de OVAM. De OVAM legt dus de modaliteiten vast waaraan deze producten in het kader van het milieu moeten voldoen en bepaalt aan de hand van een eenheidsreglement wat COPRO dient te certificeren.
Het BENOR-certificaat
Het BENOR-certificaat omvat de bouwtechnische vereisten die staan beschreven in het standaardbestek 250 van de wegenbouw. Dit preciseert aan wat een granulaat moet voldoen om te kunnen dienen als bv. onderfundering of steenslagfundering. COPRO toetst het granulaat aan deze vereisten en reikt vervolgens een BENOR-certificaat uit.
Het CE-certificaat
Het CE-certificaat geeft aan dat het granulaat voldoet aan de daarvoor geldende regels binnen de Europese Economische Ruimte. Het kadert in de Bouwproductenverordening 305/2011 voor granulaten waarvoor de CE-markering systeem AVCP 2+ van toepassing is. Dit reglement bevat de algemene regels voor de leverancier en de genotificeerde instelling. COPRO is hiervoor sinds 2004 door de bevoegde overheid aangemeld bij de Europese Commissie. Meer specifiek dienen de producenten te beschikken over een FPC handboek (Factory Production Control) waarin de procedures staan beschreven hoe er in de praktijk wordt gewerkt. Ook dienen er, na uitvoering van de ITT-proeven (Initial Type Testing), onder verantwoordelijkheid van de producent prestatieverklaringen (DoP’s) te worden opgesteld.
Naast het uitvoeren van de keuringen, het afleveren van certificaten, het valideren van technische fiches en het toewijzen van eventuele sancties worden er in overleg met de sectorale commissie ook certificatiereglementen, technische voorschriften en reglementaire nota’s opgemaakt.
Activiteiten / Evolutie
In 2023 ontvingen we in totaal 13 formele aanvragen, waarvan 6 voor vaste locaties en 7 voor mobiele installaties.
De toestand op 1 januari 2024: In totaal zijn er 267 productie-eenheden waarvan 254 COPRO-gecertificeerd (202 vast + 52 mobiel), 12 eenheden in proefperiode (6 vast + 6 mobiel) en 1 mobiele productie-eenheid die nog niet in de proefperiode is.
Dit is een status-quo van het aantal productie-eenheden in vergelijking met 2023. De invloed van de stijgende grondstof-en energieprijzen mag hier niet onderschat worden evenals de steeds strenger wordende wetgeving.
Evolutie van het aantal productie-eenheden
Spreiding productie-eenheden (COPRO/BENOR/CE) per provincie
Totale hoeveelheid COPRO-gecertificeerde gerecycleerde granulaten in 2023: 13.388.788 ton
- Vaste locatie (TRA10) – totale hoeveelheid afgeleverde gerecycleerde granulaten 11.867.303 ton
- Mobiele installatie (TRA11) – totale productie 5.581.535 ton, waarvan:
- geproduceerd op bouw- en sloopwerven: 1.521.485 ton
- geproduceerd op andere vaste locaties (TRA 10): 4.060.050 ton
Dit is een status-quo ten opzichte van 2021 en 2022. België was reeds één van de koplopers in Europa op het vlak van gerecycleerde granulaten, en blijft deze positie behouden in 2023.
Op het COPRO-Extranet zijn de technische fiches van alle gecertificeerde producten digitaal raadpleegbaar. Eind 2023 waren er in totaal 2.955 digitale technische fiches – 2.132 voor vaste locaties en 823 voor mobiele brekers – in het COPRO-Extranet met als status “gecertificeerd” of “proefperiode”.
Totalen van de geproduceerde soorten granulaten
|
|
Vaste locatie |
% |
Mobiele installatie (totaal) |
% |
Mobiele installatie (werven) |
% |
|
Betongranulaat waaronder betongranulaat A+ |
4.695.952 ton 45.147 ton |
40 < 1 |
2.494.295 ton 0 ton |
45 - |
852.481 ton 0 ton |
56 - |
|
Menggranulaat waaronder menggranulaat B+ |
4.214.884 ton 700 ton |
36 < 1 |
1.940.206 ton 0 ton |
35 - |
405.343 ton 0 ton |
27 - |
|
Metselwerkgranulaat |
201.398 ton |
2 |
6.981 ton |
< 1 |
3.007 ton |
< 1 |
|
Niet-teerhoudend asfaltgranulaat |
563.622 ton |
5 |
327.758 ton |
6 |
72.809 ton |
5 |
|
Brekerzeefzand (ophogingen, aanvullingen, steenslag voor zandcement/granulaatcement, conform NBN EN 13242) |
1.930.207 ton |
16 |
713.870 ton |
13 |
164.038 ton |
11 |
|
Brekerzeefzand asfaltgranulaat |
19.207 ton |
< 1 |
43.394 ton |
1 |
4.682 ton |
< 1 |
|
Brekerzand |
124.393 ton |
1 |
39.095 ton |
1 |
15.704 ton |
1 |
|
Beton- en asfaltgranulaat |
19.262 ton |
< 1 |
12.515 ton |
< 1 |
0 ton |
- |
|
Asfalt- en menggranulaat |
25.449 ton |
< 1 |
3.421 ton |
< 1 |
3.421 ton |
< 1 |
|
Sorteerzeefzand |
54.992 ton |
< 1 |
0 ton |
- |
0 ton |
- |
|
Sorteerzeefgranulaten |
0 ton |
- |
0 ton |
- |
0 ton |
- |
|
Gerecycleerde brokken puin |
0 ton |
- |
0 ton |
- |
0 ton |
- |
Spreiding van de tonnages over het aantal producenten
|
|
Totaal tonnage |
0 - |
20 - |
40 - |
60 - |
80 - |
100 - |
150 - |
200.000 + |
|
TRA 10 |
aantal productie-eenheden |
61 |
44 |
19 |
22 |
13 |
21 |
9 |
9 |
|
% |
31% |
22% |
10% |
11% |
7% |
11% |
5% |
5% |
|
|
TRA 11 |
aantal productie-eenheden |
15 |
6 |
8 |
1 |
1 |
8 |
8 |
9 |
|
% |
27% |
11% |
14% |
2% |
2% |
14% |
14% |
16% |
Er werden in totaal 827 inspecties uitgevoerd waarvan:
- Vast:
- 291 inspecties van het type T1c (1 dag)
- 321 inspecties van het type T2c (1/2 dag)
- Mobiel:
- 126 inspecties van het type T1c (1 dag)
- 63 inspecties van het type T2c (1/2 dag)
- 26 inspecties van het type VOLG op HMRP-werven
Tijdens deze inspecties werden 2.976 monsters ontnomen. Dit groot aantal monsters is te wijten aan de extra stalen die dienden genomen te worden in kader van de invoering van het hoog milieu risico profiel puin (HMRP) en die opgelegd zijn in het OVAM-eenheidsreglement. Ook elke bouw- en sloopwerf met het profiel HMRP kreeg een inspectie.
Wat betreft sancties werden er in totaal 19 waarschuwingen en 36 schorsingen van autonome levering uitgeschreven.
Nieuws 2023
COPRO is in zijn streven naar vernieuwing met het oog op duurzaam en circulair ondernemen voortdurend op zoek is naar nieuwe ontwikkelingen voor hergebruik van gerecycleerd bouw- en slooppuin.
Hiertoe werd eind 2022 een werkgroep opgericht waarin de certificatie-instellingen COPRO en Be-Cert samen met de federaties VSOR en GBV de modaliteiten en eisen moeten vastleggen om het brekergranulaatmengsel afkomstig van hoogwaardige betongranulaten te certificeren voor gebruik in BENOR-stortbeton.
Er hebben intussen reeds verschillende vergaderingen plaatsgevonden.
Bijkomend wordt er meer en meer ingezet op de recyclage van betongranulaten A+. Getuige hiervan zijn verschillende betoncentrales die zich bij COPRO aangesloten en/of geïnformeerd hebben om dit product te laten certificeren in de nabije toekomst.
Toekomst
In 2024 zal er verder gestreefd worden om bijkomende toepassingsgebieden te creëren om de afzetmogelijkheden van gerecycleerde granulaten te vergroten en de granulaten in meer kwaliteitsvolle toepassingen te kunnen gebruiken. Niet alleen in toepassingen zoals hierboven reeds vermeld, maar ook naar de meer traditionele toepassingen in de wegenbouw toe.
Vanuit de sector is de vraag gekomen om initiatief te nemen om de kwaliteit van het menggranulaat op te waarderen. De sector en COPRO zijn van mening dat enkel mits opwaardering van de kwaliteit van de gerecycleerde granulaten er terug een voldoende mate van vertrouwen kan ontstaan vanuit de opdrachtgevers om het gebruik van menggranulaten terug meer op te nemen in hun bestekken.
Er zal een actieplan uitgewerkt worden samen met de sector over welke mogelijke stappen kunnen genomen worden voor een opwaardering van de kwaliteit en voor meer afzetmogelijkheden van de gerecycleerde granulaten.
Gerelateerde productinformatie
GERECYCLEERDE GRANULATEN
Gerecycleerde granulaten zijn een samenstelling van zand en steenslag bekomen door het voorafzeven, het breken en het zeven van puin geproduceerd op een vaste locatie of op een bouw- en sloopwerf.
